Pinili: Ili ti balligi

Pinili ti umuna nga ili ditoy Ilocos Norte a makaipatakder iti multi-purpose hall kada barangay.

Pinili, Ilocos Norte—Iti umabagatan a paset ti Ilocos Norte, iti ili ti Pinili ti kangrunaan a mabigbigbig kas “Garlic Capital” iti probinsia. Naiyugeden iti dakkel a paset dagiti mannalon ken kasta met dagiti mangidadaulo ti idudur-as saan laeng iti nasao nga ili ngem ti sibubukel a probinsia.

Babaen ti pinangidaulo ni Ret. Col. Mayor Samuel S. Pagdilao Sr. ken ti nabileg a suporta da Bise Mayor Rommel T. Labasan, konsehal Maynard Francis “Mayo” R. Bumanglag ken dagiti dadduma pay a konsehales ken ofisiales ti ili, maipangpangruna ti pagsayaatan dagiti mannalon. Manipod tawen 2016 inggana ti agdama ket sumurok dua gasut a milion a pisos ti ti nailatang a pondo para ti pannakapadur-as ti benneg ti agrikultura. Kangrunaan a nagbalin a proyekto ti gobierno munisipal ket dagiti farm-to- market roads (FMRs) a naaramid para kadagiti umili. Nagserbi dagitoy a kalsada para kadagiti mannalon aglalo iti nasusulimek a paset ti ili ta nagbalin a naannayas ti panangibiaheda ken alaliston a malako dagiti apitda.

Kasta met a nailatang ti lima a milion a pondo para iti abono a maibunong kadagiti mannalon. Malaksid kadagiti FMRs ken abono, inpasigurado pay ti agdama nga administrasion nga addaan pondo para ti flood control projects, ken kasta payen ti pannakatarimaan kadagiti irrigation canal. Kasta met a narugianen a maipaayan dagiti mannalon ti solar-powered water pumps a mausar iti kataltalunan para iti gagem a lalo pay a mapasayaat dagiti daga a pagmulaan dagiti naduma-duma a klase a maimula.

Tapno agbalin pay a nabungbunga iti apit dagiti mannalon, nangipaay ti gobierno munisipal ti maysa a traktor kada barangay. Addaan ti ili ti post-harvest facilities a mangpaimbag kadagiti naapit. Kasta met nga agtultuloy a sarsaranayen ti gobierno munisipal ti pondo dagiti kooperatiba ti mannalon tapno adda sidadaan a mangtulong kadagiti agkasapulan a miembro.

Ita, adda pay nailatang a pondo para ti organic agriculture a manamnama a lalo pay a makatulong kadagiti mannalon nu kasta a kayatda a padasen iti sabali a wagas ti panagtalon. Tapnu masigurado nga agtultuyloy a dumur-as ti benneg ti agrikultura, inyalnag iti gobierno munisipal ti Integrated Crop and Livestock Farming System nga isu ti mangmangted ti nayon nga adal kadagiti mannalon maipanggep dagiti rumbeng a wagas ti panangpatanor kadagiti mulmula ken panagtaraken kadagiti dinguen.

Ditoy intero a probinsia ti Ilocos Norte, iti ili ti Pinili laeng iti kakaisuna nga agdama a mangipatpatakder ti multi-purpose hall iti kada barangay. Agdagop dagitoy iti P2.5M ken napundoan babaen iti RA7171.

Agtultuloy a matagtagiben ti linak, urnos ken talna. Maipasiguradon ti seguridad dagiti umili ta insayangkat ti gobierno municipal ti installation dagiti CCTV cameras iti sumagmamano a paset ti ili. Kasta met a nayawat dagiti service motorcycles kadagiti kameng ti Philippine National Police tapno adda usarenda iti panagronda ken panagresponde. Malaksid iti dayta, manayunan ken mamentenar pay dagiti street light.

Sapasap iti panagdur-as ta kasta nga agtultuloy ti pannakaited ti Social Pension kadagiti senior citizen ken maikkan ti umno a tulong dagiti persons with disabilities (PWDs). Babaen ti Centenarian Ordinance, maikkan ti P50,000 dagiti kualipikado nga umili. Adda tinawen a programa ti munisipio para kadagiti PWD ken kasta met a maikkan ti tulong medikal dagiti agkasapulan. Kalikagum pay ti gobierno munisipal a matulungan dagiti mannalon a nadadael dagiti pugonda gapu iti uram wenno didigra.

Iti benneg iti edukasion, agtultuloy dagiti scholarship program para kadagiti adalan, manipud elementaria aginggana iti kolehio. Manamnama ti pannakaleppas ti covered hall ti kada barangay tapno adda pakaisayangkatan dagiti nadumaduma nga sports activities. Nayon a gagem dagiti ofisiales ti pannakaited ti insentibo kadagiti nasiglat nga estudiante a nangipakita iti laingda ti benneg ti eskwela wenno iti sports.

Iti tiempo ti layos, gingined ken bagyo, sisasagana dagiti kameng ti Municipal Disaster Risk Reduction Office (MDRRO) a mangprotektar iti biag ken sanikua dagiti umili ta addaandan iti naan-anay a gamit a mangtulong kadagiti maapektaran kas koma iti wang-wang a pangballaag kadagiti umili. Babaen ti panagtitinnulong dagiti mangidadaulo ken dagiti kameng ti komunidad, addan evacuation centers a mabalinen a mausar. Maang-angay dagiti seminar ken training tapnon sisasagana iti sibubukel nga ili nu adda man dumteng a didigra.

Iti benneg ti turismo, kangrunaan a naripar dagiti dalan nga agturong kadagiti tourist spots ti ili. Napatalged metten ti Pinili Tourist and Garlic Center tapno adadda pay a maay-ayo dagiti turista a bumisita. Adda pay linawas a night market a mabalin a pagpasiaran dagiti umili ken bisbisita.

Kinalikaguman dagiti mangidadaulo ti Pinili a maaddaan ti nayon a pagsapulan dagiti kailianda rason nga nagisayangkatda iti cattle ken swine dispersal. Maysa pay a paset iti livelihood programs ti munisipio ket iti panagaramid ti kandela. Malinlinay iti pannakapatakder iti livelihood center para kadagiti umili tapno matulunganda a mangirugi iti mataginayon a pagsapulanda ken kasta metten tapno adda pangilakuanda dagiti produkto a partuatenda.

Kalikagum ti agdama nga administrasion a maitultuloy dagiti pagsayaatan a naipaaydan kadagiti umili tapnu adadda pay a maragpat ti mataginayon a panagdur-as. Iti isasangbay ti maika-100 a tawen iti ili a Pinili, manamnama a rumusing pay ti adadu a pagnam-ayan dagiti Pinileño. (EJD)